1
حشره شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد علوم وتحقیقات تهران
2
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، ساری
چکیده
143
پراکنش جغرافیایی این مگس طی سالهای 1385 تا 1387 در استان مازندران مورد بررسی مقدماتی قرار گرفت. مگس میوه مدیترانهای Ceratitis capitata (Wied.) بهعنوان یکی از مخربترین آفات محصولات باغی، بعد از یک وقفه بیست ساله، مجددا در آبان سال 1385 در شهرستان نور مشاهده گردید. اقدامات اولیه جهت ردیابی آفت با مشاهده مستقیم بعضی از باغات مرکبات منطقه که با ریزش شدید میوه همراه بودند صورت گرفت. در ادامه از انواع تله (کارت زرد چسبنده، بطریهای پلاستکی آب معدنی، جکسون و مکفیل) و ترکیبات طعمهای (مخلوط پروتئین هیدرولیزات 2 درصد با حشرهکش مالاتیون 2 در هزار، مایع سراترپ و فرمون جنسی) در عملیات ردیابی طی سالهای، 1386 تا 1387 استفاده شد. عملیات ردیابی از ابتدای فصل بهار با نصب تلههای طعمهای در مناطق آلوده سال قبل و دیگر باغات اطراف انجام گرفت. تلههای مذکور بهصورت هفتگی بازرسی و تعداد مگسهای شکارشده و مناطق آلوده جدید بهتفکیک شهرستان ثبت گردید. موقعیت جغرافیایی بیش از 500 نقطه آلوده به مگس میوه در شهرستانهای مختلف استان با استفاده از دستگاه GPS تعیین و بهکمک نرمافزارArc view روی نقشه مسطحاتی مشخص گردید. شهرستانهای آلوده در سال 85 شامل ساری، قائمشهر، بابل، جویبار، نور، محمودآباد، بابلسر و آمل بودند. بهطور کلی آلودگی در این مناطق محدود به حوزههای شهری بوده و بهندرت در روستاهای اطراف مشاهده گردید. بررسیها در سال 86 حاکی از گسترش آفت در مناطق جدیدی مانند سوادکوه، نوشهر و چالوس بود که دامنه گسترش از حوزه شهری به حومه شهرها (7 الی 10 کیلو متر دورتر از مرکز آلودگی) نیز کشیده شد. با توجه بهوقوع سرمای بیسابقه در منطقه طی زمستان 86 (15 درجه سلسیوس زیر صفر) ، برخلاف انتظار حشراتکامل آفت زودتر از سالهای گذشته ظاهر شدند. ادامه ردیابیها نشان از تهاجم آفت در مناطق جدید (بهشهر، نکا و تنکابن) و گسترش هرچه بیشتر (15-30 کیلومتر دورتر از مرکز آلودگی) در نقاط آلوده سالهای قبل بود. نتایج تحقیق نشان داد که مگس میوه در طی سه سال از منتهیالیه شرق استان (شهرستان بهشهر) تا منتهی الیه غرب استان (تنکابن) بهاستثنای شهرستان رامسر گسترش پیدا کرد.
)