1ﮔﺮوه ﺣﺸﺮهﺷﻨﺎﺳﻲ، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ، واحد اراک، اﻳﺮان
2استادیار، ﮔﺮوه ﺣﺸﺮهﺷﻨﺎﺳﻲ، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ، واحد اراک، اﻳﺮان.
3گروه گیاه‌پزشکی، دانشگاه فردوسی مشهد
4گروه گیاه‌پزشکی،دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
چکیده
شته روسی گندم، Diuraphis noxia (Hem.: Aphi.)، یکی از آفات مطرح جو است که در معرض گسترهای از آللوکمیکال های گیاهان میزبان از جمله ترکیبات فنولی قرار می گیرد. در این بررسی ارتباط پارامترهای بیولوژیکی شته روسی گندم روی دو ژنوتیپ جو (بهمن و یوسف) و محتوای فنولی آن ها، مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای جدول زندگی شته روسی گندم بر روی گیاهچه های جو بر اساس جدول زندگی دو جنسی ویژه سن – مرحله زیستی و تحت شرایط گلخانه ای (دمای 5 ± 25 درجه سلسیوس، شرایط نوری 8/16 و رطوبت 10 ± 70%) تعیین شد. دوره رشد و نموی، طول عمر و متوسط زمان یک نسل شته روسی گندم بر روی ژنوتیپ بهمن به ترتیب برابر با 7/5، 18 و 97/10 و بر روی ژنوتیپ یوسف برابر با 06/7، 93/24 و 4/13 روز بود. همچنین میزان کل زادآوری شته بر روی ژنوتیپ بهمن و یوسف به ترتیب برابر با 8/55 و 39/23 ماده/ماده/نسل و نرخ ذاتی افزایش جمعیت آفت بر روی ژنوتیپ ها مورد نظر به ترتیب برابر با 34/0 و 23/0 ماده/ماده/روز ارزیابی گردید. این نتایج نشان داد که ژنوتیپ بهمن از حساسیت بیشتری نسبت به شته روسی گندم برخوردار بود. بر اساس بررسی های آزمایشگاهی، محتوای کلی ترکیبات فنولی ژنوتیپ یوسف، 59/1 برابر بهمن به دست آمد. آنالیزهای آماری نشان داد که رابطه معکوس و معنی داری بین حساسیت ژنوتیپ های جو نسبت به شته روسی گندم با محتوای فنولی آن ها وجود دارد. چنین اطلاعاتی ممکن است در انتخاب ژنوتیپ های مقاوم و موفقیت مدیریت تلفیقی شته روسی گندم نقش مهمی ایفا کند.
ابتدای صفحه