1
گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک
2
گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد
3
گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک
چکیده
زنبور (Braconidae: Hym.) Habrobracon hebetor Say از جمله پارازیتوییدهای مهم آفات است که در بسیاری از نقاط کشور برای کنترل آفاتی مانند کرم غوزه پنبه، کرم پیله خوار نخود و ساقه‌خوارهای ذرت تکثیر و رهاسازی می‌شود. پارامترهای زیستی این زنبور مانند درصد پارازیتیسم، تولیدمثل (بر اساس تعداد زنبورهای کامل)، درصد نرزایی و طول عمر زنبورها، روی لاروهای سن سوم، چهارم و پنجم بید آرد Anagasta kuehniella (Zeller) در شرایط دمایی 26 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و نسبت روشنایی به تاریکی 16 به 8 ساعت مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین درصد پارازیتیسم، درصد نرزایی و تولیدمثل (بر اساس تعداد لارو زنبور تولید شده روی بدن میزبان) هشت نسل متوالی این زنبور روی لاروهای سن پنجم شب پره مدیترانه ای آرد مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین درصد پارازیتیسم (3/99 درصد)، تولیدمثل (80/63 عدد زنبور نر و ماده کامل) و طول عمر زنبور (4/19 روز) روی لاروهای سن پنجم بود. داده‌ها نشان داد که درصد نرزایی زنبور روی لاروهای سنین سوم، چهارم و پنجم شب پره مدیترانه ای آرد با هم اختلاف معنی‌داری نداشت. درصد پارازیتیسم این زنبور در هشت نسل متوالی روی لاروهای سن پنجم شب پره مدیترانه ای نیز اختلاف معنی‌داری نداشت. بیشترین میزان نرزایی این زنبور در نسل اول (95/63 درصد) و کمترین میزان نرزایی در نسل هشتم (6/28 درصد) مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان تولیدمثل این زنبور در نسل اول (7/118 عدد لارو زنبور) مشاهده شد.
)