1
دانش آموخته کارشناسی ارشد حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
2
گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
چکیده
طی چند دهه اخیر تحقیقات وسیعی روی ترکیبات گیاهی متعدد به منظور دستیابی به جایگزین های بی خطر یا کم خطر و موثرتر از حشره کش های شیمیایی برای کنترل آفات انباری صورت پذیرفته است. در این تحقیق اثر اسانس سه گیاه دارویی رازیانه Foeniculum vulgare Miller، کلپوره Teucrium polium Boiss و مرزه Satureja hortensis L روی برخی فعالیت های رفتاری و تولیدمثلی سوسک چهار نقطه ای حبوبات، در شرایط دمای °C2±28 و رطوبت نسبی 5±60 درصد، در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تاثیر دورکنندگی اسانس ها نشان داد که در هر سه اسانس با افزایش غلظت، اثر دورکنندگی آنها روی حشرات کامل نر و ماده افزایش می یابد. میانگین درصد دورکنندگی در بالاترین غلظت (08/23 میکرولیتر بر لیتر هوا) از اسانس های رازیانه، کلپوره و مرزه روی حشرات نر به ترتیب معادل 82/66، 93/84 و 92/95 درصد و روی حشرات ماده به ترتیب معادل 28/59، 06/76 و 8/88 درصد بود. حشرات نر در مقایسه با حشرات ماده حساسیت بیشتری نسبت به خاصیت دورکنندگی اسانس ها نشان دادند. اسانس های مرزه و رازیانه به ترتیب بیشترین و کمترین دورکنندگی را روی حشرات کامل سوسک چهار نقطه ای حبوبات نشان دادند. نتایج تاثیر اسانس ها روی فعالیت تولیدمثلی نشان داد که میزان تخم ریزی و ظهور حشرات کامل نسل F1 سوسک چهار نقطه ای حبوبات با افزایش غلظت اسانس ها، کاهش یافت. در بالاترین غلظت مورد آزمایش (45/45 میکرولیتر بر لیتر هوا)، در اثر اسانس های رازیانه، کلپوره و مرزه میزان بازدارندگی تخم ریزی به ترتیب 89/70، 69/63 و 85/56 درصد و میزان بازدارندگی ظهور حشرات کامل نسل F1 به ترتیب 16/76، 87/68 و 63/55 درصد به دست آمد. میزان بازدارندگی تخم ریزی و بازدارندگی ظهور حشرات کامل نسل F1 در اثر اسانس رازیانه به طور معنی داری بیشتر از اسانس های کلپوره و مرزه بود. کاهش شدید تخم ریزی و ظهور حشرات کامل در نمونه های تیمار شده با اسانس ها نشاندهنده تاثیر بالای اسانس ها به ویژه اسانس رازیانه روی مرگ و میر جنین می باشد.
حیدرزاده, آرزو, مروج, غلامحسین, هاتفی, سعید, سرباز, سعیده. (1392). بررسی اثرات زیرکشندگی اسانس گیاهان دارویی رازیانه، کلپوره و مرزه روی برخی از ویژگی های زیستی سوسک چهار نقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatus F. فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی, 5(1), 21-34.
MLA
آرزو حیدرزاده; غلامحسین مروج; سعید هاتفی; سعیده سرباز. "بررسی اثرات زیرکشندگی اسانس گیاهان دارویی رازیانه، کلپوره و مرزه روی برخی از ویژگی های زیستی سوسک چهار نقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatus F". فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی, 5, 1, 1392, 21-34.
HARVARD
حیدرزاده, آرزو, مروج, غلامحسین, هاتفی, سعید, سرباز, سعیده. (1392). 'بررسی اثرات زیرکشندگی اسانس گیاهان دارویی رازیانه، کلپوره و مرزه روی برخی از ویژگی های زیستی سوسک چهار نقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatus F', فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی, 5(1), pp. 21-34.
VANCOUVER
حیدرزاده, آرزو, مروج, غلامحسین, هاتفی, سعید, سرباز, سعیده. بررسی اثرات زیرکشندگی اسانس گیاهان دارویی رازیانه، کلپوره و مرزه روی برخی از ویژگی های زیستی سوسک چهار نقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatus F. فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی, 1392; 5(1): 21-34.
)