1
گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک
2
گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد
3
گروه حشره شناسی دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک
چکیده
اثر سمیت چهار اسانس گیاهی پونه Mentha longifolia ، آویشن Thymus daenensis، بومادران زرد Achillea wilhelmsii و درمنه Artemisia hausskenechtii روی حشرات بالغ دو گونه شپشه آرد (Triboliumcastaneum (Herbst و (T.confusum (Du val بررسی شد. اسانس ها با روش تقطیر با آب تهیه گردیدند. غلظتها بر اساس آزمایشات اولیه برای هر اسانس تعیین شد. میزان مرگ و میر بعد از گذشت 3، 6، 24، 48 و 72 ساعت ثبت گردید. بر اساس نتایج حاصل از آزمایش در مورد همه اسانسها با گذشت زمان و افزایش غلظت میزان مرگ و میر حشرات بالغ هر دو گونه آفت افزایش یافت. بین اسانس های مورد مطالعه از نظر تلفات ایجاد شده اختلاف معنیداری مشاهده شد، به طوری که مقدار LC50 محاسبه شده اسانس پونه پس از 24 ساعت اسانس دهی برای T. castaneum و T.confusum بهترتیب 59/11 و 67/10، اسانس آویشن دنایی 29/89 و 77/92، اسانس بومادران زرد 40/55 و 71/98 و درمنه 64/60 و 25/62 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. کمترین مقدار LT50 محاسبه شده در این تحقیق روی هر دو گونه T. castaneum و T.confusum مربوط به اسانس درمنه بود که به ترتیب برابر با 10/23 و 10/21 ساعت محاسبه شد. نتایج نشان داد این اسانس های گیاهی می توانند به عنوان حشره کش های گیاهی کم خطر برای کنترل آفات انباری مورد استفاده قرار گیرند.