1
دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمانشاه
2
گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
3
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه
چکیده
کرم پیله‌خوار نخود Heliothis viriplaca Hufn.یکی از مهمترین آفات نخود در خاورمیانه است. در این تحقیق بهمنظور تشخیص دقیق‌تر زیست شناسی، سنین مختلف لاروی و برخی از فعالیت های رفتاری آفت، شفیره‌های کرم پیله‌خوار از مزارع نخود جمع‌آوری و در شرایط آزمایشگاهی در دمای 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±70 درصد و 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی پرورش داده شدند. نتایج نشان داد که پروانه پیله‌خوار نخود فقط دارای یک نسل در سال است به طوری که شفیره‌ها دارای دیاپوز اجباری بوده و با تغییرات دمایی دیاپوز در آنها شکسته نمیشود. اندازه‌گیری قطر کپسول سر لاروها نشان داد که در شرایط آزمایشگاهی لاروها دارای پنج سن بوده و میانگین قطر سر سنین یک تا پنج بهترتیب 423/0، 699/0، 29/1، 84/1 و64/2 میلیمتر می‌باشد. بررسی های انجام شده نشان داد لاروهای غیر هم سن در شرایط نامساعد دارای خاصیت هم خواری بالایی هستند به طوری که در بعضی موارد لاروهای سنین آخر از لاروهای در حال شفیره شدن تغذیه می نمایند. از سوی دیگر تاثیر تغییرات دمایی بر میزان خروج پروانهها نشان داد که گرچه شفیره هایی که بهمدت سی روز در دمای 1±2 درجه سلسیوس قرار داده شدند، همگی به حشره بالغ تبدیل شدند، اما در چنین شرایطی تخم گذاری پروانه به میزان چشمگیری کاهش یافت و اکثر تخم ها تفریخ نشدند.
)